بررسی تاثیر خصوصیات زمین شناسی مهندسی دشت شهریار بر مدلسازی تغذیه مصنوعی آب های زیرزمینی بمنظور کنترل فرونشست زمین

منطقه باغستان واقع در شرق دشت شهریار، قسمتی از دشت تهران است که به علل مختلف دچار افت شدید سطح آب زیرزمینی می باشد که دلیل اصلی این افت، برداشت بیش از حد آب زیرزمینی از آبخوان های عمیق از طریق چاه های پمپاژ برای مصارفی همچون کشاورزی بوده است. این افت علاوه بر خسارات بی شمار به بخش کشاورزی، ساختمان ها و راه ها، سبب فرونشست شدید این منطقه گردیده است. در دشت تهران منطقه باغستاندارای نرخ فرونشست بالایی می باشد؛ به همین علتاین منطقه به عنوان محدوده مورد مطالعه در دشت تهران انتخاب و نقشه های مختلفی از آن تهیه گردیده است. در این پژوهش آزمایش های صحرایی و آزمایشگاهی نیز برای بدست آوردن پارامترهای زمین شناسی مهندسی مورد نیاز انجام گردیده اند چرا که این پارامترها به ویژه نفوذپذیری خاک، مستقیماً کنترل کننده تغذیه مصنوعی آب های زیرزمینی می باشند. تغذیه مصنوعی آب های زیرزمینی به منظور جبران افت سطح آب زیرزمینی و در نتیجه کنترل فرونشست، پیشنهاد گردیده است. در این تحقیق به بررسی روش بهینه تغذیه مصنوعی برای بهبود افت سطح آب زیرزمینی پرداخته شده است. ابتدا پروفیل زمین شناسی منطقه مورد مطالعه بازسازی شده است. شبیه سازی فرایند تغذیه مصنوعی با استفاده از مدلhydrus-2d/3d انجام گردیده و تغذیه مصنوعی کوچک مقیاس منطقه باغستان به روش های سطحی و زیرسطحی با هم مقایسه شده اند. برایاین شبیه سازی ها در سه سناریوی زمانی یک، سه و شش ماهه انتخاب و اعمال گردیده است. سپس مناسب ترین روش بر اساس پارامترهای زمین شناسی مهندسی دشت (بویژه بافت خاک، نفوذپذیری، دانسیته، نسبت پوکی، وزن مخصوص دانه های خاک) و ویژگی های آبخوان آن و کم ترین زمان رسیدن آب به سطح آب زیرزمینی انتخاب گردید. طبق این شبیه سازی ها، تغذیه مصنوعی سطحی و زیرسطحی با سناریوی زمانی شش ماهه بیشترین بازدهی را داشته است در حالی که به علت عدم وجود منابع آب سطحی، این سناریوی زمانی توصیه نمی شود. سپس تغذیه مصنوعی زیرسطحی با سناریوی زمانی یک و سه ماهه از نظر بازدهی و کنترل فرونشست، در اولویت قرار گرفته اند. تغذیه مصنوعی سطحی نیز علیرغم عدم جبران قابل توجه افت سطح آب زیرزمینی، به دلیل رساندن آب به لایه های سطحی¬تر برای مقابله با فرونشست احتمالی این لایه های سطحی فرایندی کنترل کننده بنظر آمده است.